Ymyriant i gyfarpar radiogyfathrebu
Nid yw Ofcom yn gwarantu sbectrwm sy'n rhydd rhag ymyriant oherwydd bod llawer o achosion posibl dros ymyriant y tu hwnt i’n rheolaeth, fel amodau atmosfferig naturiol.
Mae unrhyw un sy’n defnyddio cyfarpar trydanol yn gyfrifol am wneud yn siŵr nad yw’n achosi ymyriant niweidiol i eraill. Os bydd hyn yn digwydd, efallai y byddwn yn gofyn i’r defnyddiwr gywiro’r sefyllfa. Dysgwch am ein dull gweithredu ar gyfer gorfodi sbectrwm.
Darllenwch am achosion ymyriant, a sut mae rhoi gwybod am ymyriant, isod.
Achosion ymyriant
Rhan o’r rhesymeg dros reoli’r sbectrwm radio yw gwahanu defnyddwyr o ran amlder, lleoliad daearyddol ac amser gweithredu. Gwneir hyn drwy drwyddedu. Rydym yn rhoi trwyddedau i unigolion ac yn creu rheoliadau eithrio trwydded ar gyfer cyfarpar penodol. Yn y ddau achos, mae telerau, darpariaethau a chyfyngiadau rhagnodedig ar gyfer defnydd cyfreithlon.
Gallai unrhyw un sy’n defnyddio cyfarpar radio y tu allan i delerau, darpariaethau a chyfyngiadau trwydded neu esemptiad trwydded fod yn euog o drosedd sbectrwm.
Fel arfer, ystyrir bod ymyriadau electromagnetig, a elwir hefyd yn allyriadau electromagnetig, yn allyriadau digroeso yn y sbectrwm amledd radio. Gallant ddigwydd yn naturiol neu gael eu cynhyrchu’n artiffisial.
Gall aflonyddwch electromagnetig effeithio ar berfformiad neu hyd yn oed atal cyfarpar cyfathrebiadau radio rhag gweithio.
Dylid dylunio cyfarpar ar gyfer ei werthu neu ei roi ar waith i weithredu’n gydnaws â’r amgylchedd lle bydd yn cael ei ddefnyddio. Gelwir hyn yn gydnawsedd electromagnetig.
Ni ddylai offer ollwng lefelau gormodol o aflonyddwch electromagnetig a dylai fod yn ddiogel rhag ffynonellau allanol o aflonyddwch electromagnetig.
Os bydd tarfiad electromagnetig o ffynhonnell allanol yn effeithio ar eich cyfarpar, bydd angen i chi sicrhau bod eich cyfarpar wedi’i ddiogelu’n briodol.
Darllenwch fwy am imiwnedd isod.
Er mwyn gwarchod rhag aflonyddwch electromagnetig, mae derbynyddion radio yn dibynnu ar hidlo digonol i wneud yn siŵr mai dim ond y signal sy’n cael ei dderbyn a bod trawsyriadau dieisiau neu aflonyddwch electromagnetig yn cael eu gwrthod.
Gall ymyriant ddigwydd oherwydd hidlo neu imiwnedd annigonol o ffynhonnell allanol o aflonyddwch electromagnetig. Mewn rhai achosion, efallai y bydd angen hidlyddion ychwanegol i ddarparu imiwnedd neu ddetholedd digonol.
Bydd lefel yr hidlo sy’n angenrheidiol i wrthod ymyriadau electromagnetig artiffisial yn aml yn dibynnu ar ba mor agos yw’r derbynnydd yr effeithir arno at ffynhonnell yr aflonyddwch electromagnetig. Efallai na fydd bob amser yn bosibl dileu effaith ymyriant drwy hidlo yn unig, ac os felly, argymhellir cyngor arbenigol.
Gall sawl ffynhonnell o aflonyddwch electromagnetig arwain at effaith gronnus. Er enghraifft, mae lefel y lefelau cefndir o aflonyddwch electromagnetig yn debygol o fod yn uwch mewn ardaloedd diwydiannol nag ardaloedd trefol neu wledig. Wrth gynllunio a gosod system radio, dylid ystyried yr amgylchedd. Mae’n hanfodol lleoli’r cyfarpar yn ofalus er mwyn lleihau’r risg o ymyriant.
Yn achos aflonyddwch electromagnetig artiffisial, mae’n bwysig penderfynu a yw amledd yr aflonyddwch o fewn band pasio (ffenestr dderbyn) y derbynnydd yr effeithir arno. Os ydyw, efallai mai gwahanu corfforol yw’r unig opsiwn. Mewn achosion eithafol, efallai y bydd angen adleoli’r orsaf neu’r cyfarpar yr effeithir arni i gynyddu’r gwahanu ffisegol oddi wrth ffynhonnell yr aflonyddwch electromagnetig.
Dylai eich gosodiad gael ei gynllunio fel ei fod yn cydymffurfio â thelerau a darpariaethau a chyfyngiadau eich trwydded neu eich eithriad trwydded.
Dylech fod yn ofalus gyda math a lleoliad yr antena (os nad yw’n rhan annatod o’r cyfarpar). Dylai’r ceblau a’r cysylltwyr cyfechelog fod o fath addas ar gyfer y gosodiad a’r amleddau. Pan fydd gosodiad yn cael ei gydleoli ag eraill, gallwch atal problemau gyda pherfformiad y derbynnydd a phurdeb sbectrol y trosglwyddydd drwy ddefnyddio cebl sgrin dwbl, yn ogystal â chydrannau fel hidlwyr ac ynysyddion.
Mae gorlenwi'n digwydd pan fydd mwy nag un defnyddiwr yn gweithredu ar yr un amledd neu fand amledd ar yr un pryd yn yr un ardal.
Pan fydd trwydded wedi’i dynodi’n drwydded ‘wedi'i rhannu’, bydd angen cyfeirio at delerau, darpariaethau a chyfyngiadau’r drwydded. Os bydd y broblem yn parhau, cysylltwch â thîm trwyddedu Ofcom i gael amledd newydd.
Er mwyn lleihau ymyriant gan ddefnyddwyr eraill ar system radio ddwy ffordd sy’n cael ei rhannu, mae llawer o systemau’n defnyddio codio sŵl fel System Sŵl Ddi-dor Tôn-God (CTCSS) neu Sŵl Cod-Ddigidol (DCS). Mae’n bwysig gwneud yn siŵr bod hyn yn gweithio a bod y cod cywir yn cael ei ddefnyddio.
Yn achos ymyriant sy’n gysylltiedig â chyfarpar sydd wedi’i eithrio o drwydded, gallwch roi cynnig ar newid sianeli er mwyn osgoi gorlenwi.
Os yw eich cyfarpar yn defnyddio antena, dylech osod yr antena i ffwrdd oddi wrth ffynonellau ymyriant posibl.
Ymyriant niweidiol
Mae ymyriant i gyfathrebiadau radio yn cael ei ystyried yn niweidiol os yw’n:
- creu perygl, neu risgiau o berygl, mewn perthynas â gweithrediad unrhyw wasanaeth a ddarperir dros delegraffiaeth ddi-wifr at ddibenion llywio neu fel arall at ddibenion diogelwch
- achosi dirywiad, yn rhwystro neu’n ymyrryd dro ar ôl tro ag unrhyw beth sy'n cael ei ddarlledu neu fel arall yn cael ei drosglwyddo dros delegraffiaeth ddi-wifr ac yn unol â thrwydded telegraffiaeth ddi-wifr, neu ddyfarniad mynediad sbectrwm cydnabyddedig neu fel arall yn gyfreithlon.
Mae'n annhebygol y byddai Ofcom yn ymchwilio i adroddiad o ymyriant nad yw'n cael ei ystyried yn ‘niweidiol ’. Nid ein polisi ni yw hyn, ac nid oes gennym bwerau i wneud hyn yn effeithiol.
Rhoi gwybod am ymyriant
Cyn rhoi gwybod i ni am ymyriant, dylech wneud y canlynol:
- cofnodi pob digwyddiad am o leiaf wythnos gyda’r amser, y dyddiad a’r orsaf neu’r cyfarpar yr effeithir arnynt;
- sefydlu nad yw ffynhonnell yr ymyriant niweidiol o fewn eich rheolaeth chi (e.e. o fewn eich eiddo chi eich hun); a
- sicrhau bod yr orsaf neu’r cyfarpar yr effeithir arnynt yn gweithio’n iawn.
Gallwch lenwi ffurflenni adrodd ar-lein am ymyriant i:
Gallwch hefyd gysylltu â ni am gyngor a chymorth:
- E-bost: interference.report@ofcom.org.uk
- Ffôn: 01462 428540