Canllaw i Ddefnyddwyr wrth Grwydro - Holi ac Ateb

Bydd y rheolau yn berthnasol pan fydd defnyddwyr y DU yn crwydro yn yr Undeb Ewropeaidd, yn ogystal ag yn Norwy, Gwlad yr Iâ a Liechtenstein.

Dyma wledydd yr Undeb Ewropeaidd: Awstria, Bwlgaria, Croatia, Denmarc, Estonia, Ffrainc, Gweriniaeth Cyprus, Gweriniaeth Tsiec, Gwlad Groeg, Gwlad Belg, Gwlad Pwyl, Hwngari, Iwerddon, Latfia, Lithwania, Lwcsembwrg, Malta, Portiwgal, Rwmania, Slofacia, Slofenia, Sbaen, Sweden, Yr Almaen, Yr Eidal, Y Ffindir, Yr Iseldiroedd.

Gall prisiau defnyddio’ch ffôn y tu allan i’r gwledydd hyn fod lawer uwch. Siaradwch â'ch darparwr cyn i chi deithio i weld beth yw’r prisiau ar gyfer y wlad rydych chi’n ymweld â hi ac am unrhyw becynnau neu gyfraddau disgownt sydd ar gael ar gyfer lle rydych chi’n mynd. Fel arall, efallai y byddai’n werth ystyried prynu SIM ar gyfer y wlad rydych chi’n ymweld â hi.

Lle bynnag y byddwch chi’n teithio, pan fyddwch chi’n mynd i wlad arall, rhaid i’ch darparwr anfon neges awtomatig atoch chi (oni bai eich bod wedi dewis peidio â chael negeseuon o’r fath) sy’n rhoi gwybod i chi am y prisiau sylfaenol.

Bydd y rhan fwyaf o ddefnyddwyr sy’n teithio yn yr UE, Norwy, Gwlad yr Iâ neu Liechtenstein yn elwa o’r tariff ‘crwydro fel petaech chi adref’ ac ni fyddent yn gorfod talu dim mwy na'r hyn y byddent yn ei dalu wrth ddefnyddio eu ffôn symudol yn y DU.

Ond, o dan amodau caeth iawn, mae’n bosib y caiff rhai darparwyr eu heithrio rhag y rheolau. Ar hyn o bryd, nid oes dim darparwr wedi cael ei eithrio.

Mae gan ddarparwyr yr hawl hefyd i fabwysiadu polisi defnydd teg i atal camddefnydd neu orddefnydd. Ond, mae rheolau penodol ynghylch pryd gellir defnyddio polisi defnydd teg, ac fel arfer dylai’r polisi adael i ddefnyddwyr ddefnyddio eu gwasanaeth wrth iddynt deithio bob hyn a hyn yn yr un modd ag y byddent pan maent gartref.

I weld a yw eich darparwr yn defnyddio polisi defnydd teg gyda’ch tariff penodol, darllenwch delerau ac amodau presennol eich contract, neu holwch eich darparwr cyn teithio.

Mae’n bosib y codir prisiau gwahanol arnoch chi hefyd os ydych chi wedi dewis tariff sy’n wahanol i’r tariff ‘crwydro fel petaech chi adref’ ar ôl 15 Mehefin 2017 – ewch i gwestiwn 5.

Oni bai eich bod wedi dewis tariff gwahanol, os ydych chi’n teithio yn yr UE, Norwy, Gwlad yr Iâ neu Liechtenstein a chithau’n defnyddio mwy na’r hyn a ganiateir ym mholisi defnydd teg eich darparwr, gall godi tâl ychwanegol arnoch chi o hyd at:

• €0.032 ychwanegol y munud am alwadau a wneir;
• €0.01 am bob neges destun; a
• €7.70 am bob GB o ddata.

Pan fydd tâl ychwanegol yn cael ei godi, ni ddylai cyfanswm y tâl domestig a’r tâl crwydro fod yn fwy na:

• €0.19 y munud am alwadau a wneir;
• €0.06 am bob neges destun; neu
• €0.20 am bob MB a ddefnyddir

Ar ben hynny, oni bai eich bod wedi dewis terfyn gwahanol, rhaid i ddarparwyr osod terfyn toriad o €50 (heb gynnwys TAW) ar ddata hefyd. Yn wahanol i’r capiau pris uchod sydd ond yn berthnasol wrth grwydro yn yr UE, Norwy, Gwlad yr Iâ neu Liechtenstein, dylid gosod y terfyn toriad hwn, ni waeth i le rydych chi’n teithio yn y byd.

Yn unol â’r rheolau, ac oni bai y gofynnir fel arall, os bydd cwsmer yn cyrraedd y lwfans data a osodir mewn polisi defnydd teg wrth grwydro yn yr UE, Norwy, Gwlad yr Iâ neu Liechtenstein, rhaid i’r darparwyr anfon hysbysiad sy’n rhoi gwybod i’r cwsmer am y gost ychwanegol os bydd yn parhau i ddefnyddio’r gwasanaethau data.

Os yw eich darparwr yn cynnig gwasanaethau crwydro, dylech fod wedi’ch cofrestru’n awtomatig ar gyfer ‘crwydro fel petaech chi adref’. Ond, efallai bod gan rai darparwyr gynigion eraill hefyd ar gyfer gwasanaethau crwydro, ond bydd yn rhaid i’r defnyddwyr ddewis ymuno â’r rhain cyn bod modd eu defnyddio.

Pan fydd defnyddiwr yn dewis mynd am dariff gwahanol, rhaid i’r darparwr nodi’n glir pa fanteision y bydd yn eu colli wrth ddewis gadael opsiwn ‘crwydro fel petaech chi adref’.

Efallai na fydd ffonau symudol sy’n cael eu defnyddio mewn ardaloedd arfordirol neu ar y môr yn gallu cysylltu â rhwydweithiau 2G, 3G neu 4G sydd ar y tir, ac efallai y byddan nhw’n chwilio am gysylltiad lloeren y llong yn lle hynny. Nid yw’r tariff ‘crwydro fel petaech chi adref’ na’r terfynau data byd-eang yn berthnasol i’r rhain, ac mae’r costau’n gallu bod yn uchel.

Os ydych chi’n meddwl y bydd angen i chi ddefnyddio eich ffôn pan fyddwch chi ar y môr, holwch eich darparwr cyn i chi deithio faint y bydd yn ei gostio i ddefnyddio’ch ffôn drwy gysylltiad lloeren. Gallech chi ystyried dewis rhwydwaith penodol eich hun ar eich ffôn tra byddwch chi ar y cwch/llong er mwyn osgoi cysylltiadau lloeren ond mae’r signal yn gallu amrywio a bydd yn golygu na fyddech chi’n cael galwadau na negeseuon testun pan na fyddech chi o fewn cyrraedd y rhwydwaith dan sylw.

Os byddwch chi’n cael post llais wrth grwydro yn yr UE, Norwy, Gwlad yr Iâ neu Liechtenstein, ni ddylech dalu dim am hyn. Ond, os ydych chi’n teithio’r tu allan i’r gwledydd hyn, holwch eich darparwr oherwydd bydd rhai yn codi arnoch chi bob tro y bydd neges post llais yn cael ei gadael ar eich ffôn pan fyddwch chi ffwrdd.

Os ydyn nhw’n gwneud hynny, cysylltwch â nhw - efallai byddwch chi’n gallu diffodd post llais tra byddwch chi ffwrdd drwy roi cod yn eich ffôn, neu efallai bydd eich darparwr yn gallu analluogi eich post llais dros dro.

Cofiwch, efallai y bydd angen i chi gysylltu â nhw eto i roi eich post llais yn ôl ymlaen ar ôl dod adref. Codir arnoch chi am wrando ar negeseuon post llais pan fyddwch chi i ffwrdd.

Er nad yw'r tariff ‘crwydro fel petaech chi adref’ yn berthnasol wrth grwydro y tu allan i’r UE, Norwy, Gwlad yr Iâ a Liechtenstein, oni bai eich bod wedi dewis terfyn gwahanol, rhaid i ddarparwyr osod terfyn toriad o €50 (heb gynnwys TAW) ar ddata, ni waeth i le rydych chi’n teithio yn y byd.

Rhaid i’ch darparwr anfon neges rybudd i’ch dyfais symudol pan fyddwch chi wedi cyrraedd 80% o’r terfyn crwydro data y cytunwyd arno, a phan fyddwch chi wedi cyrraedd y terfyn yn llwyr (100%). Rhaid i weithredwyr roi’r gorau i godi am ddata ar y pwynt 100%, oni bai eich bod yn cytuno i barhau i ddefnyddio data.

I’ch helpu i reoli pan fydd eich ffôn yn defnyddio data, gallwch ddiffodd y dewis crwydro data ar eich ffôn.

Mae’r canllawiau fideo hyn yn dangos chi sut mae diffodd dewis crwydro data ar rai o’r ffonau clyfar mwyaf poblogaidd.

Os nad ydy eich ffôn clyfar chi ar y fideos – neu os ydych chi’n cael trafferthion – siaradwch â’ch darparwr neu edrychwch ar eu gwefan i gael rhagor o wybodaeth.

Os ydych chi eisiau pori’r we’n rheolaidd ar eich ffôn, defnyddiwch fannau cyswllt Wi-Fi lleol yn hytrach na chysylltiad eich ffôn symudol â’r rhyngrwyd.

Fel rheol, gallwch gael gafael ar Wi-Fi mewn llefydd fel caffis, bwytai a gwestai, weithiau am ddim, neu gallwch chi dalu i ddefnyddio’r rhyngrwyd am gyfnod penodol. Mae rhai apiau ffôn yn gallu chwilio am rwydweithiau Wi-Fi a gofyn i chi gysylltu â nhw fel nad oes yn rhaid i chi wneud hyn eich hun.

Mae hyn yn arbennig o ddefnyddiol ar gyfer llwytho mapiau i lawr, edrych ar negeseuon e-bost neu bori rhwydweithiau cymdeithasol - byddai hyn i gyd fel arall yn arwain at gostau data drwy ddefnyddio cysylltiad rhyngrwyd ffôn symudol. Cofiwch, nid oes angen i chi roi crwydro data ymlaen i gael gafael ar Wi-Fi. Ond mae hyn yn golygu y bydd angen i chi aros o fewn cyrraedd i’r Wi-Fi er mwyn osgoi colli eich cysylltiad. Os nad ydych chi wedi diffodd crwydro data wrth ddefnyddio Wi-Fi a'ch bod yn colli’r signal Wi-Fi, efallai y bydd eich ffôn yn chwilio’n awtomatig am rwydwaith symudol i gadw eich cysylltiad ac felly efallai cewch chi ffioedd data.

Os nad ydych chi’n defnyddio Wi-Fi, peidiwch â gwneud pethau sy’n defnyddio llawer o ddata fel gwylio fideos, diweddaru cyfryngau cymdeithasol gyda lluniau neu lwytho cerddoriaeth i lawr. Hefyd, os ydych chi’n edrych ar eich negeseuon e-bost, peidiwch ag agor atodiadau mawr.

Byddwch yn arbennig o ofalus pan fyddwch chi’n mynd â’ch ffôn dramor gan fod lladron yn aml yn targedu twristiaid.

Dylech chi fod yn ofalus wrth ddefnyddio eich ffôn mewn lle cyhoeddus, cadwch eich ffôn gyda chi bob amser.

Mae nifer o ffonau clyfar yn werth cannoedd o bunnoedd, ac mae lladron hefyd yn gallu defnyddio ffonau symudol mewn ffordd sy’n arwain yn gyflym at filiau enfawr.

Efallai byddwch chi’n atebol am yr holl gostau sydd wedi cronni ar eich ffôn pan fydd ar goll nes i chi roi gwybod i’ch darparwr ei fod ar goll neu wedi’i ddwyn. Felly, mae hi’n bwysig dros ben eich bod yn cysylltu â’ch darparwr cyn gynted ag sy’n bosib er mwyn osgoi wynebu costau uchel oherwydd bod rhywun wedi’i ddefnyddio heb awdurdod.

Os bydd eich ffôn ar goll a chithau gyda Three, Virgin Mobile, Vodafone, EE neu O2 ar gyfer gwasanaethau symudol, ddylech chi ond bod yn gyfrifol am dalu hyd at uchafswm o £100 am unrhyw ddefnydd heb ei awdurdodi y tu hwnt i’ch lwfans - os byddwch chi’n rhoi gwybod iddyn nhw bod eich ffôn ar goll cyn pen 24 awr.

Os ydych chi gyda Vodafone ac nad ydych chi’n rhoi gwybod cyn pen 24 awr ond rydych chi’n rhoi gwybod bod eich ffôn ar goll cyn pen pum niwrnod, ddylech chi ond bod yn gyfrifol am dalu hyd at £500 am ddefnydd heb awdurdod y tu hwnt i’ch lwfans. Edrychwch ar gyhoeddiad y Llywodraeth.

Felly, os byddwch chi’n colli eich ffôn pan fyddwch chi dramor, mae hi’n bwysig dros ben eich bod yncysylltu â’ch darparwr cyn gynted ag sy’n bosib er mwyn osgoi wynebu costau uchel oherwydd bod rhywun wedi’i ddefnyddio heb awdurdod. Hyd yn oed os oes siawns bach y dewch chi o hyd i’ch ffôn, mae hi’n werth siarad â'ch darparwr ynghylch a oes modd rhoi gwaharddiad dros dro ar eich cyfrif.

Ar ôl i chi roi gwybod bod eich ffôn ar goll neu wedi cael ei ddwyn, bydd eich darparwr yn gallu gwahardd eich SIM er mwyn stopio gwneud galwadau ar eich cyfrif. Mae eich darparwr hefyd yn gallu stopio unrhyw un arall rhag defnyddio eich ffôn drwy rwystro ei IMEI, rhif cyfresol 15-digid unigryw. Gallwch weld eich rhif IMEI drwy roi *#06# yn eich ffôn neu drwy edrych y tu ôl i fatri eich ffôn. Gwnewch gofnod o’r rhif hwn, yn ogystal â gwneuthuriad a model eich ffôn a chadw’r wybodaeth hon yn rhywle diogel.

Gallwch chi hefyd lwytho ap i lawr sy’n gallu olrhain eich ffôn os aiff ar goll neu gael ei ddwyn, ac mae’n eich galluogi i ddileu manylion o bell - fel findmyiphone ac Android device manager.

Efallai y bydd rhai polisïau yswiriant ffonau symudol yn rhoi rhywfaint o warchodaeth am ddefnydd heb awdurdod felly mae hi’n werth edrych ar delerau ac amodau eich polisi, neu wrth ystyried polisi newydd.

Cofiwch, os byddwch chi’n penderfynu codi yswiriant ar eich ffôn symudol, efallai y bydd angen i chi roi gwybod i’ch cwmni yswiriant os aiff eich ffôn ar goll neu gael ei ddwyn cyn pen cyfnod penodol hefyd.

Dylech chi hefyd roi gwybod i’ch cwmni ffôn symudol.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn rhoi cod cyfrin ar eich ffôn a’ch SIM i’w gwneud hi’n anoddach i ladron ei ddefnyddio. Mae'r fideos hyn yn dangos i chi sut mae gwneud hyn ar rai ffonau poblogaidd.

iPhone

Android (ICS, Samsung Galaxy)

Android (4.2, Jelly Bean)

Windows Phone 8

Blackberry

Mae canllaw Ofcom ar gadw eich ffôn clyfar yn ddiogel a’r Uned Troseddau Ffonau Symudol Genedlaethol yn cynnig cyngor defnyddiol ynghylch sut gallwch chi amddiffyn eich hun rhag dioddef troseddau ffôn.

I roi gwybod bod eich ffôn wedi cael ei ddwyn/ar goll

Rydym yn asesu cydymffurfiaeth drwy ddefnyddio amrywiaeth o ffynonellau gwybodaeth, yn cynnwys cwynion defnyddwyr a pholisïau arfer teg darparwyr. Os ydym yn pryderu bod darparwyr symudol wedi torri rheolau crwydro, byddwn yn trafod hyn gyda nhw lle'n addas ac efallai hefyd yn ystyried camau gorfodi yn unol â'n canllawiau gorfodi.