Beth yw niwtraliaeth y rhyngrwyd?
Niwtraliaeth y rhyngrwyd, neu ‘ryngrwyd agored’, yw’r egwyddor o sicrhau mai chi sy’n rheoli beth rydych chi’n ei weld ac yn ei wneud ar-lein - ac nid y darparwr band eang sy’n eich cysylltu chi â’r rhyngrwyd.
Mae’n ymwneud â phobl yn gallu cael gafael ar yr holl gynnwys rhyngrwyd cyfreithlon i’r un graddau; heb ymyrraeth gan ddarparwyr band eang.
- Yn ôl y gyfraith, mae’n rhaid i ddarparwyr band eang drin yr holl draffig rhyngrwyd ar eu rhwydweithiau yn gyfartal, gan beidio â rhoi triniaeth ffafriol i wefannau neu wasanaethau penodol. Mae'r rheolau a ddisgrifir yn y ddeddfwriaeth hon yn cael eu gorfodi gan Ofcom yn y DU.
- Ni chaiff eich darparwr flocio mynediad at, arafu (‘cyfyngu’) na gwahaniaethu mewn unrhyw ffordd arall rhwng traffig y rhyngrwyd ar ei rwydwaith oni bai bod angen iddo wneud hynny: er mwyn cydymffurfio â’i rwymedigaethau cyfreithiol; i warchod diogelwch ei rwydweithiau; neu i reoli tagfeydd mewn sefyllfaoedd eithriadol a dros dro, a allai gynnwys cyfnodau segur neu argyfyngau y tu hwnt i’w reolaeth.
- Ni chaiff eich darparwr reoli ei draffig rhyngrwyd i gael budd masnachol – er enghraifft, ni chaiff eich ailgyfeirio o wefan, at un y mae’n gysylltiedig ag ef, nac arafu gwasanaethau mudiadau cystadleuol.
- Fodd bynnag, gall eich darparwr ddefnyddio mesurau rhesymol i reoli ei draffig rhyngrwyd, i sicrhau bod ei rwydwaith yn rhedeg yn effeithlon. Ond mae’n rhaid i’ch darparwr fod yn hollol glir a thryloyw ynghylch ei arferion a’i bolisïau rheoli traffig. Mae’n rhaid i’r mesurau hyn fod yn seiliedig ar resymau ansawdd technegol gwasanaethau, ac ni chânt eu defnyddio am gyfnod hirach nag sydd ei angen.
Mae’n rhaid i’ch darparwr egluro ei ddull gweithredu o ran rheoli traffig yn eich contract, ac mae’n rhaid iddo gyhoeddi'r wybodaeth hon hefyd. Mae’n rhaid i ddarparwr ddweud wrth gwsmeriaid am:
- sut gallai ei bolisïau rheoli traffig effeithio ar ansawdd eich gwasanaeth rhyngrwyd a’ch preifatrwydd;
- sut mae unrhyw gap ar ddata, cyflymder ac unrhyw fesur ansawdd gwasanaeth arall yn effeithio ar ei wasanaeth rhyngrwyd;
- cyflymder llwytho i lawr a llwytho i fyny sylfaenol, sydd ar gael fel arfer, uchaf ac sy’n cael ei hysbysebu ar gyfer ei wasanaethau rhyngrwyd, a sut gallech chi weld gwahaniaethau sylweddol o ran y cyflymderau sy’n cael eu hysbysebu; a
- pha iawn y gallwch chi ofyn amdano os yw eich profiad o’r rhyngrwyd yn wahanol i’r hyn sydd wedi’i addo i chi yn eich contract.
Mae nifer o resymau pam na fyddai cyflymder neu ansawdd eich cysylltiad â’r rhyngrwyd fod yn perfformio fel rydych chi’n ei ddisgwyl. Mae’r rhain yn cynnwys:
- efallai fod y llinell sy’n darparu eich cysylltiad â’r rhyngrwyd i’ch cartref fod wedi’i difrodi;
- efallai nad yw’r ddyfais rydych chi’n ei defnyddio i gael mynediad i'r rhyngrwyd wedi’i sefydlu’n iawn;
- ansawdd signal eich ffôn symudol ac a ydych chi o dan do neu yn yr awyr agored;
- problemau perfformiad gyda’ch llwybrydd neu hwb (er enghraifft ymyriad Wi-Fi); neu
- namau sy’n berthnasol i ddarparwyr cynnwys penodol neu eu rhaglenni.
Mae gan Ofcom teclyn gwirio band eang a symudol sy’n gallu profi perfformiad a chyflymder eich cysylltiad band eang neu symudol yn gyflym, a rhoi cyngor ar sut mae gwella eich cysylltiad â’r rhyngrwyd.
Mae rhagor o wybodaeth am ddiffygion band eang a chyngor ymarferol ar wella cyflymder eich band eang ar gael.
- Os oes gennych bryderon am bolisi niwtraliaeth y rhyngrwyd eich darparwr band eang neu am sut mae’n cael ei roi ar waith yn ymarferol, dylech gyflwyno cwyn ffurfiol i’ch darparwr. Dylai’r manylion fod ar gael drwy eu gwefan neu wasanaeth i gwsmeriaid.
- Mae rhagor o wybodaeth am sut i wneud cwyn am broblem gyda’ch band eang ar gael.
- Gallwch hefyd gwyno i Ofcom. Ni allwn ymchwilio i gwynion unigol, ond rydym yn defnyddio data am gwynion i’n helpu ni i nodi achosion lle gallai camau gweithredu fod yn ofynnol. Gall y data hwn hefyd dynnu sylw at feysydd lle gallwch gymryd camau angenrheidiol, megis cyflwyno rheolau newydd i warchod defnyddwyr a/neu fusnesau.