Mis Hanes LHDT+:18 moment tirnod ar deledu a radio Prydain
Mis Chwefror yw’r Mis Hanes LHDT+, ac fel y rheoleiddiwr darlledu, rydym yn edrych yn ôl ar sut y defnyddiwyd crefft teledu a radio i ddangos straeon, portreadau ac actifiaeth pobl LHDTC+ yn y DU, gan nodi adegau tirnod dros y degawdau diwethaf.
Faint ohonynt ydych chi'n eu cofio?
1959
Darlledwyd South, drama deledu, fel rhan o gyfres antholeg Play of the Week ITV. Dywedir mai South, gyda Peter Wyngarde yn y brif rôl, yw'r ddrama deledu gynharaf y gwyddys amdani ym Mhrydain sydd â thema hoyw.
1982
Dangoswyd One in Five, sioe deledu genedlaethol gyntaf y DU ar gyfer ac am bobl lesbiaidd a hoyw, ar Channel 4. Gyda'i leoliad yng nghlwb nos Heaven yn Llundain, aeth y sioe â'i fformat cylchgrawn ati i archwilio'r problemau yr oedd pobl gwiar ym Mhrydain yn eu hwynebu, a sut i'w herio.
1988
Daeth Syr Ian McKellen allan ar Radio'r BBC wrth ymateb i Adran 28 arfaethedig y llywodraeth yn Senedd y DU.
1989
Dangoswyd y cusan cyntaf rhwng dau ddyn hoyw i'w darlledu ar deledu Prydain mewn pennod o Eastenders, rhwng y cymeriadau Colin Russell (a bortreadwyd gan Michael Cashman) a'i bartner Barry Clark (Gary Hailes). Roedd hyn yn dilyn sîn gynharach ym 1987, pan roddodd Colin gusan ar y talcen i Barry – moment tirnod ynddo'i hun.
1994
Y cusan cyntaf rhwng dwy fenyw cyn y trothwy ar deledu'r DU, ar Brookside ar Channel 4, rhwng y cymeriadau Beth Jordache (a bortreadwyd gan Anna Friel) a Margaret Clemence (Nicola Stephenson).
Y flwyddyn honno, gwelwyd y stori hoyw gyntaf mewn sioe deledu i blant hefyd. Gwelodd Byker Grove, drama gan y BBC a leolwyd mewn clwb ieuenctid yng ngogledd-ddwyrain Lloegr, y cymeriad Noddy (Brett Adams) yn datblygu teimladau at ei ffrind Gary (George Trotter) cyn ei gusanu ar y boch yn ystod ymweliad â'r sinema.
1996
Cyflwynodd The Archers, yr opera sebon fwyaf hirhoedlog yn y byd ar BBC Radio 4, ei chymeriad cyntaf hoyw agored, Sean Myerson, a bortreadwyd gan Gareth Armstrong.
1998
Cyflwynodd Coronation Street ITV Hayley Cropper, a bortreadwyd gan Julie Hesmondhalgh, y cymeriad traws cyntaf mewn opera sebon Brydeinig. Arhosodd Hayley yn ei chartref ar y coblau enwog tan iddi farw yn 2014.
1999
Dangoswyd y ddrama deledu flaengar Queer as Folk am y tro cyntaf ar Channel 4. Cofnododd y gyfres, a luniwyd gan Russell T Davies, fywydau tri dyn hoyw yn lleoliad Pentref Hoyw Manceinion a'r cylch.
2002
Brian Dowling oedd cyflwynydd teledu plant hoyw agored cyntaf y DU ar raglen SMTV Live ITV, ar ôl cymryd rhan yn yr ail gyfres o Big Brother.
2010
Gaydio oedd gwasanaeth radio LHDT FM penodedig cyntaf y DU. Fe ehangodd wedyn i radio digidol pan gaffaelodd Gaydar Radio yn 2013.
Yn yr un flwyddyn, Hollyoaks ar Channel 4 oedd yr opera sebon gyntaf ym Mhrydain i gynnwys stori person traws yn eu harddegau gyda'r cymeriad 15 oed, Jason Costello.
2015
Darlledwyd Boy Meets Girl, y rhaglen comedi sefyllfa deledu gyntaf ym Mhrydain â thema traws. Dyma'r rhaglen gomedi gyntaf gan y BBC i ffocysu ar straeon traws ac roedd hefyd y cyntaf i gael actor traws, gyda Rebecca Root yn portreadu'r cymeriad Judy.
2017
Lansiodd y BBC Gay Britannia, tymor o raglennu a nododd 50 mlynedd ers Deddf Troseddau Rhywiol 1967, a fu'n dad-droseddoli rhyw hoyw rhwng dynion.
2020
Dangosodd Strictly Come Dancing ei bâr dawns cyntaf o'r un rhyw, sef y cyn-focsiwr Olympaidd Nicola Adams a'r dawnsiwr proffesiynol Katya Jones. Flwyddyn yn ddiweddarach, John Whaite, enillydd Great British Bake-Off a'r dawnsiwr proffesiynol Johannes Radebe, y mae'r ddau ohonynt yn hoyw, oedd pâr dawns gwrywaidd cyntaf y sioe – gan fynd yr holl ffordd i'r rownd derfynol.
2021
Darlledwyd It's A Sin ar Channel 4. Yn sioe arall gan Russell T Davies, fe ddangosodd fywyd yn ystod argyfwng AIDS y 1980au o safbwynt Prydeinig unigryw, gan gynnwys Olly Alexander o Years and Years yn y rôl arweiniol fel Richie Tozer.
2022
Dangoswyd Heartstopper ar Netflix i glod eang. Mae'r gyfres, a ysgrifennwyd gan Alice Oseman yn seiliedig ar ei nofel graffeg wreiddiol, yn canolbwyntio ar Charlie Spring, bachgen ysgol hoyw sy'n syrthio mewn cariad â'i gyd-ddisgybl, Nick Nelson, ac yn dilyn y berthynas sy'n datblygu rhyngddynt. Enillodd y gyfres sawl gwobr a chafodd ei chanmol am ei darlun o gymeriadau LHDT ifainc.
2023
Cafodd The Last of Us, addasiad HBO cyllideb fawr o'r gêm fideo ôl-apocalyptaidd, ei ganmol am bennod fu'n canolbwyntio ar ddau gymeriad hoyw, Frank a Bill, wrth iddynt ddelio â salwch terfynol Frank a chwalfa ddatblygol ehangach mewn cymdeithas sy'n ffurfio plot y brif gyfres. Disgrifiwyd y bennod yn gyffredinol fel un o'r rhai gorau a ddarlledwyd erioed ar y teledu a chroesawodd sylwebwyr ei gynrychiolaeth o berthynas hoyw.
Mae'n wych gweld cymaint o gynnydd yn y ffordd y mae pobl LHDTC+ wedi cael eu cynrychioli ar y sgrin ac ar yr awyr dros y blynyddoedd, ond mae mwy i'w ddysgu o hyd a mwy i'w wneud.
Rydym yn ymroddedig i hyrwyddo buddiannau pobl LHDTC+ yn niwydiant darlledu'r DU. Fel rhan o hyn, mae ein hymchwil flynyddol yn taflu goleuni ar amrywiaeth gweithluoedd darlledwyr. Gall y canfyddiadau hyn helpu i sicrhau bod y diwydiant yn cynrychioli cymdeithas ar ac oddi ar y sgrin – gan adlewyrchu bywydau a phrofiadau pobl ledled y DU.
Mae ein rheolau darlledu hefyd yn gweithredu i amddiffyn grwpiau lleiafrifol rhag niwed. Ac mae ein hastudiaethau i agweddau cynulleidfaoedd tuag at iaith sarhaus ar y teledu a'r radio yn edrych ar sut mae'r cyhoedd yn gweld gwahanol eiriau ac ymadroddion – gan gynnwys ystod o dermau sy'n effeithio ar y gymuned LHDTC+ – a sut mae'r agweddau hynny'n newid dros amser.
Mae creu gweithle diogel a llawn parch i'n cydweithwyr ein hunain hefyd yn hollbwysig i Ofcom. Gallwch ddarllen am rai o'r mesurau rydym yn eu cymryd i gefnogi ein staff LGBTQ+ ar ein gwefan.